Bài 5 - 動詞の活用と文型

語彙(ごい)

Mục từ	Loại	Hán Tự	Âm Hán	Nghĩa
アパート	n			Căn hộ
とうふ	n			Đậu hũ
あまい	adj	甘(あま)い	CAM	ngọt
さら	n	皿(さら)	MÃNH	Dĩa
フォーク	n			Nĩa
つながる	v			Có liên quan, nối, buộc vào
がんばる	v			Cố gắng
ふる	v	降(ふ)る	GIÁNG	Rơi (mưa)
でかける	v	出(で)かける	XUẤT	Ra ngoài
けいざい	n	経済(けいざい)	KINH TẾ	Kinh tế
ボタン	n			Nút, cúc áo
とれる	v			Rơi, thu lại
かぎをかける				Khóa lại
おふろにはいる		おふろに入(はい)る	NHẬP	Tắm/ vào bồn tắm
このへん	n	この辺(へん)	BIÊN	Vùng này
めいれい		命令(めいれい)	MỆNH LỆNH	mệnh lệnh
きけん	adj	危険(きけん)	NGUY HIỂM	Nguy hiểm
およぐ	v	泳(およ)ぐ	VỊNH	Bơi
オートバイ	n			Xe moto
のる	v	乗(の)る	THỪA	Lên (tàu,xe)
せんたく	n	洗(せん)たく	TẨY	Giặt giũ
すてる	v	捨(す)てる	XẢ	Bỏ, vứt đi
クラブ	n			Câu lạc bộ
ゆっくり	adv			Từ từ, thong thả
ころぶ	v	転(ころ)ぶ	CHUYỂN	Lăn, té, ngã
かならず	adv	必(かなら)ず	TẤT	Nhất định, nhất quyết là
しゅくだい	n	宿題(しゅくだい)	TÚC ĐỀ	Bài tập
はじめる		始(はじ)める	THỦY	Bắt đầu
おわる		終(お)わる	CHUNG	Kết thúc
はっきり	adv			Rõ ràng, mạch lạc
きこえる	v	聞(き)こえる	VĂN	Nghe thấy
おこなう	v	行(おこな)う	HÀNH	Tổ chức, diễn ra
ひっこし	n	引(ひ)っ越(こ)し	DẪN VIỆT	Chuyển (nhà, chỗ ở)
しょうらい	n	将来(しょうらい)	TƯƠNG LAI	Tương lai
へんじ	n	返事(へんじ)	PHẢN SỰ	Trả lời

スタートテスト

「食(た)べる」を適当(てきとう)な形(かたち)にして、＿＿＿＿の上(うえ)に書(か)きなさい。

例(れい)．ご飯(はん)を食(た)べる前(まえ)に手(て)を洗(あら)いましょう。

1．毎朝(まいあさ)、ご飯(はん)を ___ ながら、テレビのニュースを見(み)ます。

2．花子(はなこ)さんは昼(ひる)ご飯(はん)を ___ に、アパートへ帰(かえ)りました。

3．犬(いぬ)がご飯(はん)を ___ たがっていますよ。

4．とうふは体(からだ)にいいと聞(き)きました。きょうから毎日(まいにち)とうふを ___ ことにしました。

5．わたしは前(まえ)はあまいものは食(た)べませんでしたが、このごろはよく ___ ようになりました。

6．料理(りょうり)をおいしく ___ ためには、いいお皿(さら)を使(つか)いましょう。

7．これ、わたしのケーキですよ。後(あと)で食(た)べますから、 ___ でください。

8．そんなにあまいものばかり ___ ほうがいいですよ。

9．この魚料理(さかなりょうり)を ___ のに、はしを使(つか)いますか、ナイフとフォークを使(つか)いますか。

10．A：もう昼(ひる)ご飯(はん)を食(た)べましたか。

　　B：いいえ、これから ___ ところです。

<<< Đáp án & Dịch >>>

例(れい)．ご飯(はん)を食(た)べる前(まえ)に手(て)を洗(あら)いましょう。

Trước khi ăn hãy rửa tay thôi

1．毎朝(まいあさ)、ご飯(はん)を食(た)べながら、テレビのニュースを見(み)ます。

Mỗi sáng vừa ăn vừa xem tin tức tivi

2．花子(はなこ)さんは昼(ひる)ご飯(はん)を食(た)べに、アパートへ帰(かえ)りました。

Hanako đã trở về căn hộ để ăn trưa

3．犬(いぬ)がご飯(はん)を食(た)べたがっていますよ。

Con chó thích ăn cơm

4．とうふは体(からだ)にいいと聞(き)きました。きょうから毎日(まいにち)とうふを食(た)べることにしました。

Đậu hũ nghe nói là tốt cho sức khỏe. Tôi đã quyết định là từ hôm nay mỗi ngày đều ăn đậu hũ

5．わたしは前(まえ)はあまいものは食(た)べませんでしたが、このごろはよく食(た)べるようになりました。

Tôi trước đây không ăn đồ ngọt nhưng dạo này lại trở nên ăn nhiều

6．料理(りょうり)をおいしく食(た)べるためには、いいお皿(さら)を使(つか)いましょう。

Để ăn đồ ăn ngon thì hãy dùng dĩa tốt

7．これ、わたしのケーキですよ。後(あと)で食(た)べますから、食(た)べないでください。

Cái này, là bánh của tôi đấy. Lát nữa tôi sẽ ăn nên đừng ăn nhé

8．そんなにあまいものばかり食(た)べないほうがいいですよ。

Đừng nên ăn toàn đồ ngọt như thế

9．この魚料理(さかなりょうり)を食(た)べるのに、はしを使(つか)いますか、ナイフとフォークを使(つか)いますか。

Để ăn món cá này thì dùng đũa hay dùng dao và nĩa?

10. A：もう昼(ひる)ご飯(はん)を食(た)べましたか。

Đã ăn trưa rồi à?

　 B：いいえ、これから食(た)べるところです。

Không, giờ tôi sắp ăn đây

ポイント１

動詞(どうし)の活用(かつよう)

文法(ぶんぽう)

Bảng bên dưới là một số dạng chia động từ ở các thể

つながる形(かたち)	動詞(どうし)1 例(れい)　読(よ)む	動詞(どうし)2 例(れい)　見(み)る	動詞(どうし)2 例(れい)　食(た)べる	動詞(どうし)3 来(く)る	動詞(どうし)3 する
～ない Phủ định	読(よみ)まない	見(み)ない	食(た)べない	来(こ)ない	しない
～ます	読(よみ)みます	見(み)ます	食(た)べます	来(き)ます	します
辞書(じしょ)形(けい) Thể nguyên mẫu	読(よみ)む	見(み)る	食(た)べる	来(く)る	する
～ば Điều kiện	読(よみ)めば	見(み)れば	食(た)べれば	来(く)れば	すれば
命令(めいれい)の形(かたち) Thể mệnh lệnh	読(よみ)め	見(み)ろ	食(た)べろ	来(こ)い	しろ
～う・よう	読(よみ)もう	見(み)よう	食(た)べよう	来(こ)よう	しよう

Chú ý:

ある→ない

問題(もんだい)

適当(てきとう)な形(かたち)をに書(か)きなさい。

~ない	___	行(い)かない	寝(ね)ない	いない	しない
～ます	買(か)います	行(い)きます	___	います	___
辞書(じしょ)形(けい)	買(か)う	___	寝(ね)る	___	する

~ない	___	ない	入(い)れない	着(き)ない	来(こ)ない
～ます	遊(あそ)びます	あります	___	着(き)ます	___
辞書(じしょ)形(けい)	遊(あそ)ぶ	___	入(い)れる	___	来(く)る

<<< Đáp án >>>

~ない	買(か)わない	行(い)かない	寝(ね)ない	いない	しない
～ます	買(か)います	行(い)きます	寝(ね)ます	います	します
辞書(じしょ)形(けい)	買(か)う	行(い)く	寝(ね)る	いる	する

~ない	遊(あそ)ばない	ない	入(い)れない	着(き)ない	来(こ)ない
～ます	遊(あそ)びます	あります	入(い)れます	着(き)ます	来(き)ます
辞書(じしょ)形(けい)	遊(あそ)ぶ	ある	入(い)れる	着(き)る	来(く)る

ポイント2

「ます形(けい)」につながる文型(ぶんけい)と「辞書(じしょ)形(けい)」につながる文型(ぶんけい)

文法(ぶんぽう)

<<< ます形(けい)　+　… >>>

～ましょう

Hãy làm….

Lưu ý:

Dùng để kêu gọi người khác cùng làm điều gì

Ví dụ:

みなさん、がんばりましょう。

Mọi người, hãy cố gắng lên

～ませんか

Làm gì đó không?

Lưu ý:

Dùng trong trường hợp rủ rê người khác làm gì đó. Hành động có thể chỉ do 1 người thực hiện

Ví dụ:

あの店(みせ)でコーヒーを飲(の)みませんか。

Uống cà phê ở tiệm kia không?

あしたわたしのうちへ来(き)ませんか。

Ngày mai đến nhà tôi không?

～ましょうか

Cùng làm gì không?

Lưu ý:

Dùng trong trường hợp đề nghị được làm gì

Ví dụ:

その荷物(にもつ)、わたしが持(も)ちましょうか。

Đồ đạc đó, tôi sẽ xách nhé?

～に行(い)く	Đi để làm gì (Xuất phát từ chỗ người nói)
～に来(く)る	Đến để làm gì (Đến chỗ người nói)

Lưu ý:

Cần chú ý vị trí của người nói để xác định đúng phương hướng đến hay đi

Ví dụ:

デパートへくつを買(か)いに行(い)きます。

Tôi đến bách hóa để mua giày

～たい	Muốn làm gì

Lưu ý:

Dùng biểu hiện sự mong muốn của "tôi / bạn"

Ví dụ:

わたしはジュースが飲(の)みたいです。

Tôi muốn uống nước ép

～たがる

Muốn

Lưu ý:

Dùng cho ngôi thứ ba (nói về người khác)

Ví dụ:

うちの子(こ)は外(そと)で遊(あそ)びたがっています。

Con tôi thích chơi ở bên ngoài

～ながら	Vừa làm gì vừa

Lưu ý:

Dùng để chỉ hai hay nhiều hành động song song cùng diễn ra

Ví dụ:

テレビを見(み)ながら、ご飯(はん)を食(た)べます。

Vừa xem tivi vừa ăn cơm

～そうだ	Có vẻ, trông như

Lưu ý:

Dùng cho trường hợp miêu tả những việc nhìn/nghe/cảm giác thấy.

Một số trường hợp dùng diễn tả một điều gì đó sắp xảy ra

Ví dụ:

雨(あめ)が降(ふ)りそうです。

Sắp mưa rồi

～なさい	Hãy làm gì

Lưu ý:

Câu mệnh lệnh dùng cho người ở bậc trên đối với người ở bậc dưới

Ví dụ:

早(はや)く起(お)きなさい。

Dậy nhanh lên

<<< 辞書(じしょ)形(けい)　+　… >>>

～ことができる

Có thể làm gì (Khả năng)

Ví dụ:

田中(たなか)さんは4か国(こく)語(ご)を話(はな)すことができます。

Anh Tanaka có thể nói được 4 thứ tiếng

～前(まえ)に

Trước khi làm gì….

Ví dụ:

パンを食(た)べる前(まえ)に、手(て)を洗(あら)いましょう。

Trước khi ăn bánh mì hãy rửa tay

～まで	Cho đến khi

Ví dụ:

バスが来(く)るまで、ここで待(ま)ちましょう。

Cho đến khi xe buýt tới hãy chờ ở đây nào

～ところだ

Sắp sửa làm gì

Ví dụ:

わたしはこれから出(で)かけるところです。

Tôi bây giờ sắp sửa đi ra ngoài

～な	Cấm, không được làm gì

Ví dụ:

たばこを吸(す)うな。

Cấm hút thuốc

～ようになる

Trở nên như thế nào

Lưu ý:

Lưu ý, đứng trước là những động từ thể khả năng hoặc thuộc nhóm tự động từ

Ví dụ:

このごろ日本語(にほんご)がわかるようになりました。

Dạo gần đây, tôi đã hiểu được tiếng Nhật.

～ため（に）

Để làm gì, vì điều gì

Ví dụ:

わたしは日本(にっぽん)経済(けいざい)を勉強(べんきょう)するため、日本(にっぽん)へ来(き)ました。

Tôi đã đến Nhật để học kinh tế Nhật Bản

～のに	Để cho điều gì, việc gì

Ví dụ:

テープレコーダーは会話(かいわ)の勉強(べんきょう)をするのに便利(べんり)です。

Máy ghi âm tiện cho việc học hội thoại

問題(もんだい)

(　　)　の中(なか)を適当(てきとう)な形(かたち)にして、＿＿＿＿の上(うえ)に書(か)きなさい。

1．ヤンさんは友(とも)だちに ___ に新宿(しんじゅく)へ行(い)きました。（会(あ)う）

2．あ、シャツのボタンが ___ そうですよ。（とれる）

3． ___ 前(まえ)に、かぎをかけたかどうかよく見(み)てください。（出(で)かける）

4．わたしはいつも音楽(おんがく)を ___ ながら、勉強(べんきょう)します。（聞(き)く）

5．新(あたら)しい生活(せいかつ)を ___ ために、いろいろなものを買(か)いました。（始(はじ)める）

6．あなたの仕事(しごと)が ___ まで、わたしはここで本(ほん)を読(よ)んでいます。（終(お)わる）

7．今(いま)からおふろに ___ ところですから、後(あと)で電話(でんわ)します。（入(はい)る）

8．このはさみは花(はな)を ___ のに使(つか)います。（切(き)る）

9．新(あたら)しいパソコンが ___ たいです。（買(か)う）

10．この辺(へん)の海(うみ)は危険(きけん)ですから ___ ことはできません。（泳(およ)ぐ）

11．新(あたら)しいめがねを買(か)いました。小(ちい)さい字(じ)もよく ___ ようになりました。（見(み)える）

12．弟(おとうと)はオートバイに ___ たがっています。（乗(の)る）

13．たろう、自分(じぶん)のシャツは自分(じぶん)で洗(せん)たくを ___ なさい。（する）

14．こら！ここにごみを ___ な。（捨(す)てる）

15．これ、安(やす)いですよ。どうですか。 ___ ませんか。（買(か)う）

16．天気(てんき)がいいから駅(えき)まで ___ ましょう。（歩(ある)く）

17．あなたもわたしたちのクラブに ___ ませんか。（入(はい)る）

<<< Đáp án & Dịch >>>

1．ヤンさんは友(とも)だちに会(あ)いに新宿(しんじゅく)へ行(い)きました。

Yan đến Shinjuku để gặp bạn

2．あ、シャツのボタンがとれそうですよ。

A, nút áo sắp rơi kìa

3．出(で)かける前(まえ)に、かぎをかけたかどうかよく見(み)てください。

Trước khi ra ngoài hãy xem kỹ xem đã khóa hay chưa

4．わたしはいつも音楽(おんがく)を聞(き)きながら、勉強(べんきょう)します。

Tôi lúc nào cũng vừa nghe nhạc vừa học

5．新(あたら)しい生活(せいかつ)を始(はじ)めるために、いろいろなものを買(か)いました。

Để bắt đầu cuộc sống mới đã mua rất nhiều đồ

6．あなたの仕事(しごと)が終(お)わるまで、わたしはここで本(ほん)を読(よ)んでいます。

Cho đến khi công việc của bạn kết thúc, tôi sẽ đọc sách ở đây

7．今(いま)からおふろに入(はい)るところですから、後(あと)で電話(でんわ)します。

Từ bây giờ tôi sẽ đi tắm nên lát nữa gọi lại sau

8．このはさみは花(はな)を切(き)るのに使(つか)います。

Cái kéo này dùng để cắt hoa

9．新(あたら)しいパソコンが買(か)いたいです。

Muốn mua máy tính mới

10．この辺(へん)の海(うみ)は危険(きけん)ですから泳(およ)ぐことはできません。

Biển vùng này nguy hiểm nên không thể bơi

11．新(あたら)しいめがねを買(か)いました。小(ちい)さい字(じ)もよく見(み)えるようになりました。

Đã mua mắt kính mới. Ngay cả chữ nhỏ cũng đã trở nên nhìn thấy rồi

12．弟(おとうと)はオートバイに乗(の)りたがっています。

Em trai tôi thích đi moto

13．たろう、自分(じぶん)のシャツは自分(じぶん)で洗(せん)たくをしなさい。

Taro, quần áo của mình thì hãy tự mình giặt đi

14．こら！ここにごみを捨(す)てるな。

Này! không được vứt rác ở đây

15．これ、安(やす)いですよ。どうですか。買(か)いませんか。

Cái này rẻ đấy. Sao? Mua không?

16．天気(てんき)がいいから駅(えき)まで歩(ある)きましょう。

Vì trời đẹp nên hãy đi bộ đến nhà ga đi

17．あなたもわたしたちのクラブに入(い)りませんか。

Bạn cũng gia nhập câu lạc bộ của chúng tôi nhé

ポイント3

「辞書(じしょ)形(けい)」または「ない形(かたち)」につながる文型(ぶんけい)

文法(ぶんぽう)

～と

Khi… thì

Lưu ý:

Dùng trong trường hợp:

– Sự thật hiển nhiên sẽ xảy ra ( Dùng cho máy móc, hướng dẫn, chỉ đường,thói quen…)

– thể hiện mong muốn của người nói

Vế sau không dùng được các câu mệnh lệnh, nhờ vả, yêu cầu

Ví dụ:

ここにお金(かね)を入(い)れると切符(きっぷ)が出(で)てきます。

Bỏ tiền vào đây thì vé sẽ ra

めがねをかけないとよく見(み)えません。

Không đeo kiếng thì không thấy rõ

～つもりだ

Dự định làm gì

Ví dụ:

わたしは日曜日(にちようび)に山(やま)へ行(い)くつもりです。

Tôi định đi núi vào chủ nhật

わたしはもう医者(いしゃ)へは行(い)かないつもりです。

Tôi định sẽ không đến bác sĩ nữa

～ことになる

Sẽ làm gì, được, bị

Lưu ý:

Dùng trong trường hợp sự việc do người khác quyết định cho chủ ngữ

Ví dụ:

学校(がっこう)の旅行(りょこう)で、京都(きょうと)へ行(い)くことになりました。

Trong chuyến du lịch của trường, đã được định là sẽ đi Kyoto

今年(ことし)は、運動会(うんどうかい)は行(おこな)わないことになりました。

Năm nay, đại hội thể thao được định là sẽ không tổ chức

～ことにする

Quyết định làm gì

Lưu ý:

Dùng cho trường hợp chủ ngữ là người quyết định

Ví dụ:

わたしはきょうから毎日(まいにち)運動(うんどう)をすることにしました。

Tôi quyết định từ hôm nay mỗi ngày sẽ tập thể dục

わたしはもう彼(かれ)に会(あ)わないことにしました。

Tôi quyết định sẽ không gặp anh ấy nữa

～ように（言(い)う）

(nói) người khác hãy làm gì

Lưu ý:

Dùng cho trường hợp chuyển từ câu mệnh lệnh trực tiếp sang tường thuật gián tiếp

Ví dụ:

父(ちち)はわたしに本(ほん)をたくさん読(よ)むように（と）言(い)いました。

Ba bảo tôi hãy đọc nhiều sách vào

あの人(ひと)にあまりお酒(さけ)を飲(の)まないように言(い)ってください。

Hãy nói người kia uống rượu ít thôi

～ことがある

Có việc, có lúc…

Lưu ý:

Dùng để biểu hiện những việc xảy ra ở tần suất tương đối và vẫn có ở hiện tại (khác với kinh nghiệm trong quá khứ)

Ví dụ:

母(はは)はこのごろ大切(たいせつ)なことを忘(わす)れることがあるんです。

Mẹ tôi dạo này hay quên những việc quan trọng

わたしはときどき昼(ひる)ご飯(はん)を食(た)べないことがあります。

Tôi đôi khi cũng quyên ăn trưa

～ように

Để….

Lưu ý:

Động từ phía trước phải là động từ ở thể khả năng hoặc tự động từ

Ví dụ:

よく聞(き)こえるようにゆっくり話(はな)してください。

Hãy nói chậm để nghe rõ

かぜをひかないように気(き)をつけてください。

Hãy chú ý để tránh bị cảm

～でください（ない形(かたち)）

Đừng làm gì….

Lưu ý:

Dùng cho trường hợp cấm đoán, nhưng ở mức độ bình thường

Ví dụ:

ここにごみを捨(す)てないでください。

Đừng vứt rác ở đây

問題(もんだい)

(　　)　の中(なか)を適当(てきとう)な形(かたち)にして、＿＿＿＿の上(うえ)に書(か)きなさい。

1．危(あぶ)ないですよ。 ___ ように気(き)をつけてください。（転(ころ)ぶ）

2．先生(せんせい)にあした必(かなら)ず宿題(しゅくだい)を ___ ように言(い)われました。（出(だ)す）

3．はっきり ___ ように大(おお)きい声(こえ)で話(はな)しましょう。（聞(き)こえる）

4．わたしはお酒(さけ)を ___ と、顔(かお)が赤(あか)くなります。（飲(の)む）

5．きょうからはたばこは ___ ことにしました。（吸(す)う）

6．わたしたちは来月(らいげつ)大阪(おおさか)へ ___ ことになりました。（引(ひ)っ越(こ)す）

7．将来(しょうらい)はわたしが母(はは)といっしょに ___ つもりです。（住(す)む）

8．危(あぶ)ないですから、電車(でんしゃ)の窓(まど)から顔(かお)を ___ でください。（出(だ)す）

9．わたしは高(たか)いものは ___ ようにしています。（買(か)う）

10．松田(まつだ)さんは読(よ)んでも返事(へんじ)を ___ ことがあります。（する）

<<< Đáp án & Dịch >>>

1．危(あぶ)ないですよ。転(ころ)ばないように気(き)をつけてください。

Nguy hiểm đấy. Hãy cẩn thận đừng bị ngã

2．先生(せんせい)にあした必(かなら)ず宿題(しゅくだい)を出(だ)すように言(い)われました。

Đã bị thầy nhắc ngày mai nhất định phải nộp bài tập

3．はっきり聞(き)こえるように大(おお)きい声(こえ)で話(はな)しましょう。

Hãy nói chuyện to để có thể nghe rõ

4．わたしはお酒(さけ)を飲(の)むと、顔(かお)が赤(あか)くなります。

Tôi khi uống rượu thì mặt sẽ đỏ lên

5．きょうからはたばこは吸(す)わないことにしました。

Đã quyết định là từ hôm nay sẽ không hút thuốc

6．わたしたちは来月(らいげつ)大阪(おおさか)へ引(ひ)っ越(こ)すことになりました。

Chúng tôi đã được quyết định là tuần sau sẽ chuyển đến Osaka

7．将来(しょうらい)はわたしが母(はは)といっしょに住(す)むつもりです。

Tương lai tôi định sống chung với mẹ

8．危(あぶ)ないですから、電車(でんしゃ)の窓(まど)から顔(かお)を出(だ)さないでください。

Vì nguy hiểm nên đừng ló mặt ra ngoài cửa sổ xe điện

9．わたしは高(たか)いものは買(か)わないようにしています。

Tôi đang cố gắng không mua những đồ mắc tiền

10．松田(まつだ)さんは読(よ)んでも返事(へんじ)をしないことがあります。

Anh Matsuda cũng có khi không đáp lại dù có gọi đi nữa